Yoga Felsefesi 101: 8 Basamaklı Yol

"Yoga"nın bir spor değil, din değil bir yolculuk olduğunu belki duymuşsunuzdur. Yoga "birlik, beraberlik, bütünlük" anlamına gelir. Bu bütünlük hem kendi "zihin, vücut ve ruh"unuz arasında, hem siz ve toplum arasında, hem de siz ve aydınlanma arasında.

Yoga hakkında günümüze ulaşan bilgiler Patanjali'nin "Yoga Sutralar"ı sayesinde. Yoga hakkında gereken bütün bilgileri yazıya aktarıyor Patanjali ve 8 basamaklı yol ile de bu kaynak sayesinde tanışıyoruz.

"8 basamaklı yol" temelde aydınlanmaya giden yola ışık tutmak adına kurulan sistematik bir düzen. Kişi bu basamakları teker teker atlayarak zamanla aydınlanmaya giden yolda ilerliyor. Yoga "yeniden doğum"a inanır ve yine yoga inanışına göre hangi basamakta ölürseniz, bir sonraki hayatınızda o basamakta yeniden bedenlenirsiniz. Gelin bu basamakları kısaca inceleyelim.

1. Yama: Toplum ile olan ilişkinizi düzenleyen etik kurallardır. 5 adet yama vardır. Ahimsa (zarar vermemek), satya (dürüstlük), asteya (çalmamak), brahmaçarya (arzuların kontrolü), aparigraha (aç gözlü olmamak)

2. Niyama: Kişinin kendini (davranışlarını, sözlerini, düşüncelerini) denetleme pratiğidir. 5 adet niyama vardır. Sauca (saflık, temizlik), santosha (memnuniyet), tapas (öz-disiplin), svadhyaya (benliğini araştırmak), ishvara pranidhana (teslimiyet)

3. Asana: Fiziksel pratiğe verilen isimdir. Hem güç, esneklik ve denge kazandığımız hem de dikkati içeri getirmeye başladığımız basamaktır. Meditasyonda daha rahat ve uzun oturabilmek için bedeni hazırlar.

4. Pranayama: Prana yaşam enerjisine denir. Yaşam enerjimizi nefes sayesinde alıyoruz. Pranayama nefes kontrolüne (nefes çalışmalarına) verilen isimdir. Nefes kontrolü sayesinde yaşam enerjimizi de kontrol ettiğimize inanılır.

5. Pratyahara: Duyguların geri çekilmesi basamağıdır. Dışsal nesnelerden ve olaylardan bağın kesildiği aşamadır. "Bu oda çok soğuk/sıcak" , "bu oda çok sesli" gibi çevresel olaylardan tamamen kopulan ancak duyuların hala çalışmaya devam ettiği aşamadır.

6. Dharana: Konsantrasyon. Artık çevresel olaylardan tamamen kopulduğu için konsantrasyon sadece içe yönlenebilir. Artık kişi kendi içsel dikkat dağıtıcı düşünceleriyle ilgilenmeye veya yavaşlatmaya başlar. Dış faktörlerin farkındadır ancak konsantrasyonu dağılmaz.

7. Dhyana: Dhyana aşamasında kişinin konsantrasyonunu dağıtan artık neredeyse hiçbir şey yoktur. Konsantrayon noktası bile yoktur. Kişi her şeyin farkındadır ancak tamamen içine dönüktür. Oluşan düşünceler çok kısıtlıdır.

8. Samadhi: Aydınlanma. Ulaşılması zor, yoğun pratik gerektiren aşamadır.

"Patanjali'nin Sutralar"ına göre Asana ve Pranayama aşamaları Dharana aşaması için hazırlıktır. Dharana aşamasında çevresel olaylardan bağımsızlaşma sayesinde zihinde boşluk yaratılır. Dharana gerçekleşmeden son 2 basamağın gerçekleşmesi mümkün değildir.

Özetle, Yoga kilo vermek ve esnek bir vücuda sahip olmaktan çok daha derin bir amaca hizmet ediyor. Mat üzerinde yaptığımız fiziksel pozlar sadece kendimizi ve tavırlarımızı daha iyi görebilmemizi sağlıyor. Pozları yapamayınca ortaya çıkan egoyu, siniri, hayal kırıklığını fark ederek büyüyoruz. Bunu da hayata taşıyıp hayatta da duygularımızı kontrol edebilmeyi öğreniyoruz.

Yine de yogayı sadece fiziksel pozların verdiği keyif ve sağlık için yapıyorsan yapmaya devam et! Hepimiz yoga'yı felsefesi için yapmak veya spiritüel bireyler olmak mecburiyetinde değiliz.